Χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα ανά την Ελλάδα

Όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα όλοι προετοιμάζονται για το ρεβεγιόν. Οι πλατείες και οι δρόμοι στολίζονται και η γιορτινή διάθεση είναι διάχυτη παντού. Κάθε περιοχή έχει τα δικά της ήθη και έθιμα, ας δούμε μερικά από αυτά ανά την Ελλάδα:

Το Χριστόξυλο:

Σε κάποια χωριά της Βόρειας Ελλάδας την παραμονή των εορτών ο νοικοκύρης του σπιτιού διαλέγει από τα χωράφια το πιο όμορφο, πιο γερό και πιο χοντρό ξύλο από πεύκο ή ελιά και το πάει σπίτι του. Αυτό ονομάζεται Χριστόξυλο και είναι το ξύλο που θα καίει για όλο το διάστημα των εορτών, από τα Χριστούγεννα μέχρι και τα Φώτα, στο τζάκι του σπιτιού. Η στάχτη των ξύλων αυτών προφύλασσε το σπίτι και τα χωράφια από κάθε κακό. Για το λόγω αυτό οι νοικοκυρά του σπιτιού καθάριζε πολύ καλά το σπίτι και ιδιαίτερα το τζάκι για να μην υπάρχει ούτε ίχνος από την παλιά στάχτη και την παραμονή των Χριστουγέννων ο νοικοκύρης άναβε την καινούρια φωτιά βάζοντας στην εστία το Χριστόξυλο.

Οι παραδοσιακές Φουφούδες:

Στην πόλη της Καβάλας τα Χριστούγεννα στους περισσότερους πεζόδρομους, αλλά και στα εμπορικά κέντρα, οι έμποροι στήνουν υπαίθριες ψησταριές, τις λεγόμενες φουφούδες και προσφέρουν σε όλους τους περαστικούς ψητά κρέατα και ντόπιο κόκκινο κρασί. Μετά οι παραδοσιακές φουφούδες ξανά στήνονται την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, σε μεγαλύτερη έκταση και από νωρίς το μεσημέρι στήνεται μεγάλη γιορτή με άφθονο κρασί ορχήστρες και υπαίθριες ψησταριές για την υποδοχή του νέου χρόνου πολύ πριν από τα μεσάνυχτα.

Οι Μωμόγεροι:

Το έθιμο των Μωμόγερων το συναντάμε στο Νομό Δράμας. Οι Μωμόγεροι οι οποίοι κάνουν μιμητικές κινήσεις και φορώντας τομάρια ζώων – λύκων, τράγων ή άλλων – ή ντυμένοι με στολές ανθρώπων οπλισμένων με σπαθιά, εμφανίζονται καθ’ όλη τη διάρκεια των εορτών γυρνώντας στους δρόμους και τραγουδώντας τα κάλαντα προσδοκώντας τύχη για τη νέα χρονιά. Όταν δύο παρέες συναντηθούν μεταξύ του αρχίζουν ψευτοπόλεμο και όποια παρέα χάσει δηλώνει υποταγή.

Το τάισμα της βρύσης:

Το έθιμο αυτό αναβιώνει στη Θεσσαλία όπου οι κοπέλες τα χαράματα των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση “για να κλέψουν το άκραντο νερό” (άκραντο, δηλαδή αμίλητο, γιατί δε βγάζουν λέξη σ’ όλη τη διαδρομή). Αλείφουν τις βρύσες του χωριού με βούτυρο και μέλι, με την ευχή όπως τρέχει το νερό να τρέχει και η προκοπή στο σπίτι τον καινούργιο χρόνο και γλυκιά να είναι και η ζωή τους. Όποια κοπέλα θα πήγαινε πρώτη στη βρύση, αυτή θα ήταν και η πιο τυχερή για ολόκληρο το χρόνο. Έπειτα ρίχνουν στη στάμνα ένα βατόφυλλο και τρία χαλίκια και γυρίζουν στα σπίτια τους αμίλητες μέχρι να πιούνε όλοι από το “άκραντο νερό”. Με το ίδιο νερό ραντίζουν και τις τέσσερις γωνίες του σπιτιού, ενώ σκορπούν στο σπίτι και τα τρία χαλίκια.

Το σπάσιμο του ροδιού:

Στην Πελοπόννησο το πρωί της Πρωτοχρονιάς, η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησία και ο νοικοκύρης κρατάει στην τσέπη του ένα ρόδι, για να το λειτουργήσει. Γυρνώντας σπίτι, πρέπει να χτυπήσει το κουδούνι της εξώπορτας -δεν κάνει να ανοίξει ο ίδιος με το κλειδί του- και έτσι να είναι ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι για να κάνει ποδαρικό. Μπαίνοντας μέσα, με το δεξί, σπάει το ρόδι για να πεταχτούν οι ρώγες του παντού διότι έτσι εύχονται όσες ρώγες έχει το ρόδι, τόσες λίρες να έχει η τσέπη τους όλη τη χρονιά.

Το Χριστόψωμο:

Στην Κρήτη το ζύμωμα του Χριστόψωμου από τις γυναίκες είναι μια ιεροτελεστία. Θεωρείται έργο θείο και είναι έθιμο καθαρά Χριστιανικό. Πλάθουν το ζυμάρι και παίρνουν τη μισή ζύμη και φτιάχνουν μια κουλούρα. Με την υπόλοιπη φτιάχνουν σταυρό με λουρίδες απ’ τη ζύμη. Στο κέντρο βάζουν ένα άσπαστο καρύδι ή ένα αυγό, συμβολίζοντας τη γονιμότητα. Το Χριστόψωμο το κόβουν ανήμερα τα Χριστούγεννα και θεωρείτε ευλογημένο ψωμί, αφού αυτό θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειάς του.

Οι Κεφαλονίτικες κολόνιες: 

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς στην Κεφαλονιά, τα παιδιά βάζουν μια αγιοβασιλίτσα στην είσοδο του σπιτιού, για να φυλάει το σπίτι. Το μεσημέρι, οι Κεφαλλονίτισσες μαγειρεύουν τηγανίτες. Το ίδιο βράδυ, οι κάτοικοι στο Αργοστόλι πηγαίνουν στην εκκλησία κρατώντας κολόνιες με τις οποίες ραντίζουν ο ένας τον άλλο. Στην επιστροφή τους σπίτι, σπάνε στο κατώφλι ένα ρόδι και μετρούν τα σπόρια του. Κάθε σπόρος συμβολίζει και μια ευχή που θα πραγματοποιηθεί τη νέα χρονιά.

Τα χρυσωμένα καρύδια:

Στην Κέρκυρα για τις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς στολίζουν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο με δικά τους στολίδια δίνοντας του έτσι τη δική τους ταυτότητα. Στολίζουν με καρύδια βουτηγμένα σε χρυσόσκονη, κουκουνάρια που τα ψήσανε στο φούρνο για να ανοίξουν και τα βάφουν χρυσά, φρούτα και μεγάλες τούφες από βαμβάκι. Θαλασσόξυλα που τα τοποθετούν στους τοίχους με χρυσές και ασημένιες κορδέλες και περίτεχνες νεραϊδούλες να κρέμονται και να παιχνιδίζουν στα παράθυρα. Όλα αυτά δίνουν μία ξεχωριστή χριστουγεννιάτικη όψη στα ψηλά σπίτια της Κέρκυρας.

 

 

 

 

 

Πηγή: Studyplan.gr

Add a Comment

Your email address will not be published.